Mevcut Kent Dokusunun Korunması

Kent belleği, birey ve kent arasındaki en güçlü bağ konumundadır. Önerilen mahalle tasarımında mevcut kent dokusu ve sokak izlerinin korunarak mevcutta mahallede yaşayan bireylerin belleklerindeki kent algısının sürdürülmesi amaçlanmıştır. Mevcut dokunun korunarak yeniden düzenlemesindeki başka bir fayda ise dönüşümü söz konusu olan mahallelerde bu sürecin kolaylaştırılması ve yapı dokusunun zaman içerisinde kendiliğinden oluşmuş organik kent hissiyatından çıkmamasıdır.

​

Avlu/Bahçe Kurgusu

Bursa geleneksel konut dokusunun mekansal özelliklerine bakıldığında neredeyse her konutta bulunan ve aktif olarak kullanılan avlu/bahçe mekanları göze çarpmaktadır. Bu mekanlar organizasyonlarıyla aynı zamanda sosyal mekanlar yaratırlar ve çeşitli işlevler için çok amaçlı aktivitelere zemin sağlarlar.

Geleneksel konut yapılarında avlu/bahçe kullanımı geleneksel konutlarının tek mülkiyetli olmasından dolayı o konuta özeldir ve farklı işlevleri bulunmaktadır. Ancak modernleşme ile birlikte apartman bloklarındaki bahçe/avlu kullanımı belirsizleşmiş ve de bu kavramlar yok olmaya başlamıştır.

Önerilen mahalle tasarımında avlu/bahçe kurgusu çağdaş bir biçimde geliştirilerek ele alınmış ve çeşitli işlevlerle faal hale getirilerek birey ve kent arasındaki aidiyet hissini arttıracağı ön görülmüştür.

​

Yarı Kamusal Zemin

Önerilen mahalle kurgusunda yapı bloklarının etrafını sardığı avlu/bahçeler, mahallelinin eksikliğini hissettiği kamusal zemin ihtiyacı karşılamak amacıyla mahalleli kullanımına açılmıştır. Yapı adalarının yeniden düzenlenmesiyle adaların iç kısımlarında ortaya çıkan yarı kamusal zeminlerde bireylerin gün içerisinde mekansal kullanımını teşvik edecek aktivite alanları düzenlenmiştir.

Bu mekansal kurguda bekleme, duraklama, dinlenme alanları olduğu gibi meydanlar, çocuk parkları, sergi alanları, mahalle bostanları gibi kolektif çalışma ve eğlenme birimleri ve sosyal donatılar programa eklenmiştir. Bu sebeple yapı adalarının ve dolayısıyla kentin atıl alanları olarak bilinen boşluklar da kent yaşantısına dahil olacaktır.

​

Kent İçi Karşılaşmalar

Yapı blokları parçalanarak kent ve insan ölçeği arasındaki oran korunmuş ayrıca  kamusal alanlara ulaşım noktaları oluşturulmuştur. Yapı adalarındaki kamusal boşluklara hem ada çeperlerini saran yapılardan hem de sokakdan doğrudan geçiş verilmesiyle kent boşluklarını hem o yapı adasında yaşayan hem de yol üzerinden geçen herhangi bir mahallelinin kullanması amaçlanmış, böylece mahalle kavramının karşılaması gereken karşılaşma mekanları oluşturulmuştur.

​

Yaya için Sokak/İç Sokak

Günümüzde mahallelinin kamusal zeminden ve de aktivitelerden kopmasının en büyük sebeplerinden birisi de yaya ulaşımının araç ile aynı bantta yürütülmesidir. Yaya odaklı mekansal kurgu olmamasından kaynaklanan bu sorun yayaların gündelik aktivitelerini kaldırım üzerinde sıkıştırmış bu düzlem dışında kurgulanan kamusal zeminler ise yeterince kullanılamamış ve benimsenememiştir.

​

Önerilen mahalle tasarımında sokak ve yarı kamusal zemin arasındaki geçişi sağlayan ada çeper yırtıklarının bütün kentte devamlılığı tasarlanarak kent bütününde alternatif rotalar oluşturulmasına olanak verilmiştir. Yapı adalarındaki boşlukların yayalara araç trafiğinden bağımsız yürüyüş ve ulaşılacak noktaya ‘kestirme rota’ sunmasıyla yayaların araç trafiğinden ayrılması ve bu alternatif rota üzerindeki kamusal zeminleri kullanması amaçlanmıştır. Bu rotaların kullanılmasıyla kent içinde doğal rotalar meydana çıkacak, birey iki nokta arasında kendi yolunu belirleyeceği için tek bir rotadan ziyade insanların karar verdikleri ve zamanla benimsedikleri yaya rotaları ortaya çıkacaktır. Bu kendiliğinden ve kullanıcı odaklı yaşam zaman içerisinde farklı noktalarda farklı karakterlerde odak noktaları oluşturarak ticari aksın da değişkenliğini sağlayacaktır.

​

Tasarımın Temel Amaçları:

• Kullanılmayan atıl alanları kentliye açmak ve bu alanların düzenlenmesiyle kentteki yeşil alan ihtiyacını karşılamak

• Kentlinin araç trafiğinden izole edilmiş açık alan ihtiyacını karşılamak

• Kent içinde alternatif yaya yolları yaratarak yaya ulaşımını iyileştirmek

• Bisiklet kullanımını destekleyici rotalar yaratmak

• Bireylerin kamusal zemin ile dolayısıyla yapılı çevre ile ilişki kurmasını sağlamak

• Çeşme kullanımı, ahşap kent mobilyası kullanımı vb. ile kentin geçmişine referanslar vererek ilişki kurmak

 

Blok Tipolojileri

Önerilen mahalle tasarımında temel olarak düşünülen 3 tip yapı adası belirlenmiştir ve mevcut kent dokusu, ulaşım ağı ve kent belleği göz önünde bulundurularak oluşturulmuştur.  Bunlar;

• ‘Bahçe’

• ‘Sokak’

• ‘Meydan’ tip yapı adalarıdır.

Tipolojiler farklı ada formları ve ebatları söz konusu olduğunda değişkenlik gösterip yeni bağlamla ilişki kurabilir niteliktedir. Bu esneklik sonradan eklemlenen tek tip yapı karakterlerini engellemektedir.